3 nguyên tắc “sống còn” trong vệ sinh cuống rốn cho trẻ sơ sinh

1. Những điều cơ bản về cuống rốn ở trẻ sơ sinh

Trong quá trình mang thai, dây rốn có vai trò vô cùng quan trọng, giúp vận chuyển chất dinh dưỡng từ mẹ sang con, giúp thai nhi được cung cấp các chất cần thiết từ mẹ.

Khi chào đời, dây rốn không còn vai trò đối với trẻ sơ sinh nữa, bởi vậy sẽ được các bác sĩ cắt đi, để lại một đoạn dây rốn dài khoảng 2-3 cm gắn liền với chân rốn của trẻ sơ sinh, phần này chính là cuống rốn.

Sau 7-15 ngày, cuống rốn ở trẻ sơ sinh sẽ tự khô và rụng

Thông thường, cuống rốn sẽ cần 7-15 ngày để khô và tự rụng nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, không phải bậc làm cha mẹ nào cũng có kinh nghiệm trong việc vệ sinh cuống rốn ở trẻ sơ sinh.Việc nhiễm trùng cuống rốn rất dễ xảy ra, điều này có thể dẫn đến hậu quả vô cùng nghiêm trọng như nhiễm trùng máu, thậm chí có thể gây tử vong.

2. Những nguyên tắc “sống còn” mẹ cần biết trong vệ sinh cuống rốn ở trẻ sơ sinh

Cuống rốn ở trẻ sơ sinh là một vết thương hở, do đó cần phải được chăm sóc hết sức cẩn thận. Mẹ cần nắm được 3 nguyên tắc tối quan trọng sau đây trong vệ sinh cuống rốn cho trẻ sơ sinh:

Thứ nhất:  Để cuống rốn rụng tự nhiên

Cuống rốn nếu được giữ khô ráo và được vệ sinh sạch sẽ thì chỉ sau 7-15 ngày sẽ tự khô và rụng. Tuy nhiên, khoảng thời gian này có thể dao động tùy cơ địa của trẻ và tùy kích thước gốc rốn cũng như tình trạng cuống rốn ở mỗi trẻ sơ sinh.

Cuống rốn trẻ sơ sinh cần được để khô và rụng tự nhiên tránh nhiễm trùng cho trẻ

Mẹ không nên sốt ruột khi thấy con 2 tuần mà vẫn chưa rụng cuống rốn nếu trẻ không có tình trạng gì bất thường. Mẹ cũng tuyệt đối không được cố dứt đoạn cuống rốn của trẻ kể cả khi trông đoạn cuống rốn đã có vẻ teo, chuyển sang màu đen và chỉ còn dính 1 phần rất nhỏ với gốc rốn.

Việc dứt cuống rốn ở trẻ sơ sinh có thể gây chảy máu, không những gây đau đớn cho trẻ mà còn rất dễ bị nhiễm trùng rốn ở trẻ.

Thứ hai: Luôn vệ sinh sạch sẽ cuống rốn cho trẻ sơ sinh

Để giữ sạch sẽ cuống rốn cho trẻ, mẹ cần vệ sinh hàng ngày cuống rốn và vùng da xung quanh cho con. Mẹ cần thay băng và lau cuống rốn cho trẻ mỗi ngày.

Các bước giúp mẹ vệ sinh cuống rốn cho trẻ sơ sinh:

• Mẹ cắt móng tay rồi rửa sạch tay bằng xà phòng, sau đó sát khuẩn lại bằng cồn 90^o trước khi thay băng và vệ sinh cuống rốn cho trẻ sơ sinh.
• Nhẹ nhàng tháo băng và miếng gạc tại cuống rốn của trẻ, dùng bông vô khuẩn chấm vào dung dịch cồn 70^o nhẹ nhàng lau từ chân rốn lên đến cuống rốn và vùng da xung quanh cho trẻ.
• Thay miếng gạc cũ bằng miếng gạc mới và dùng miếng băng y tế mềm, mỏng quấy quanh bụng trẻ một vòng để cố định miếng gạc trước rốn của trẻ.

Vệ sinh cuống rốn cho trẻ sơ sinh đúng cách thật dễ dàng với 3 bước

Những sai lầm mẹ thường mắc phải:

• Quên không vệ sinh tay sạch sẽ trước khi thay băng cho trẻ.
• Dùng nước để dội rửa cuống rốn cho con khiến cuống rốn trẻ bị ướt khó khô.
• Quấn băng y tế quá chặt hoặc quấn quá nhiều vòng khiến trẻ khó chịu và cuống rốn không được thông thoáng.

Thứ ba: Luôn giữ cho cuống rốn trẻ sơ sinh được khô thoáng

Giữ cho cuống rốn của trẻ sơ sinh luôn khô thoáng sẽ giúp cho cuống rốn của trẻ nhanh khô và rụng hơn. Muốn vậy mẹ không nên để quần áo che lấy lên cuống rốn của trẻ cũng như khi sử dụng băng quấn rốn mẹ nên chọn loại mỏng, mềm và chỉ nên quấn một vòng vừa phải, không nên quá chặt.

Đặc biệt khi tắm mẹ không được để cuống rốn của trẻ bị ngập trong nước vì nước tắm của trẻ sau khi tắm đã không còn sạch nữa và việc để nước ngấm sâu vào trong cuống rốn sẽ khiến cuống rốn rất khó khô ráo.

Không đóng bỉm đè lên cuống rốn để giữ cho cuống rốn trẻ sơ sinh luôn khô thoáng

Một điểm nên các mẹ nên chú ý nữa đó là không đóng bỉm cho trẻ quá cao trùm lên cả cuống rốn. Vì như vậy thứ nhất sẽ khiến cuống rốn bị bí khó khô, thứ hai có thể sẽ xảy ra rình trạng nước tiểu của trẻ sẽ dính vào cuống rốn sẽ rất nguy hiểm.

3. Cuống rốn như thế nào vẫn được coi là bình thường ở trẻ sơ sinh?

Giai đoạn cuống rốn của trẻ sơ sinh đang khô và chuẩn bị rụng sẽ xuất hiện những biến đổi về hình thái bên ngoài khiến các mẹ vừa mừng vừa lo. Mừng vì đoán rằng cuống rốn của bé sắp rụng, lo vì không biết những thay đổi đó có bình thường hay không.

Về thời gian, như đã nói ở trên, thời gian để cuống rốn ở trẻ sơ sinh khô hoàn toàn và tự rụng trung bình sẽ giao động từ 7-15 ngày, tuy nhiên các mẹ cũng đừng quá lo khi con mình mới chỉ có 5-6 ngày đã rụng cuống rốn hay có những trường hợp đến hết 2 tuần rồi mà cuống rốn của con vẫn chưa rụng. Sự khác biệt này có thể do tốc độ khô và kích thước của chân rốn. Nếu trẻ không có biểu hiện gì bất thường như sốt, khóc ré lên khi chạm vào vùng quanh rốn…thì các mẹ cũng đừng quá lo về tình trạng “lệch ngày rụng cuống rốn” của con nhé.

Cuống rốn trẻ sơ sinh có màu đen vẫn không có gì đáng ngại

Về hình thái, ban đầu mới sinh cuống rốn của trẻ tươi và có màu trắng bóng. Trong quá trình khô đi, màu sắc cuống rốn của trẻ sẽ biến đổi sang màu nâu, xám thậm chí có thể có màu đen. Về điều này thì mẹ đừng hốt hoảng nhé vì quá trình khô tự nhiên của cuống rốn vốn dĩ đã như vậy.

5. Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Những thay đổi trong ngưỡng cho phép như trên sẽ không khiến các mẹ phải lo ngại, tuy nhiên nếu cuống rốn của trẻ có những dấu hiệu sau thì mẹ lại nên nghĩ ngay đến khả năng cuống rốn của trẻ đã bị nhiễm trùng:

• Chân rốn bị chảy mủ hoặc dịch vàng.
• Cuống rốn trẻ có mùi hôi.
• Trẻ khóc thét lên khi bị động vào cuống rốn và vùng da xung quanh rốn.
• Sốt
• Sau khi cuống rốn rụng 2 tuần mà gốc rốn vẫn chưa khô.
• Gốc rốn xuất hiện nụ thịt màu hồng kích thước khoảng từ 2mm – 1cm, rỉ dịch kéo dài, dịch màu đỏ hồng nhạt hoặc hơi ngả màu vàng. Khi đó rất có thể trẻ đã bị u hạt rốn. Mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay vì tình trạng này sẽ không quá nghiêm trọng nếu được điều trị sớm.

Khi nhận thấy trẻ có những tình trạng nói trên, điều cần thiết là hãy đưa trẻ đi gặp bác sĩ để được xử lí kịp thời và an toàn nhất, tránh nghe những kinh nghiệm thiếu khoa học của người này người kia mà sử dụng thuốc lá đắp cho trẻ để tránh tình trạng nhiễm trùng nặng hơn ở trẻ.

Chỉ một “đoạn thịt thừa” tưởng chừng đơn giản vậy thôi mà cũng khiến các mẹ “đứng ngồi không yên” phải không nào. Mong rằng những chia sẻ trên sẽ giúp mẹ có thêm kinh nghiệm trong việc vệ sinh cuống rốn cho trẻ sơ sinh, tránh tình trạng nhiễm trùng đáng tiếc xảy ra.