Khô da ở trẻ vào mùa đông: Nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả

Vào những ngày mùa đông, nhiệt độ và độ ẩm xuống thấp khiến không khí lạnh và khô. Điều này làm da mất độ ẩm và các thành phần nuôi dưỡng tự nhiên trên bề mặt khiến da bị khô, nứt nẻ và bọng tróc khiến cảm giác khó chịu.

Khô da là một triệu chứng thường gặp ở trẻ sơ sinh vào mùa đông.

Ở trẻ sơ sinh, do đặc điểm cấu trúc da còn chưa phát triển hoàn thiện so với người lớn nên rất nhạy cảm với những thay đổi của yếu tố bên ngoài. Nếu không được chăm sóc đúng cách, da của các bé rất hay bị khô mùa đông. Da của bé không còn căng bóng, mịn màng và mềm mại nữa mà thay vào đó là một làn da khô ráp, khi sờ vào thì sần sùi, màu da không đều và nhiều vùng bị bong tróc.

Mặc dù da khô không gây nguy hiểm đến sức khoẻ của trẻ nhưng lại khiến bé khó chịu. Các ông bố bà mẹ chắc hẳn rất sốt ruột khi thấy con cứ đến mùa đông, hai má lại đỏ ửng lên như hai quả cà chua, lúc nào cũng khó chịu và quấy khóc.

Tại sao trẻ lại bị khô da?

Hiện tượng khô da ở trẻ xảy ra thường xuất phát từ 3 nguyên nhân sau:

​1. Ảnh hưởng bởi thời tiết

Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa nên đặc điểm của thời tiết mùa đông là không khí lạnh và khô, đặc biệt ở các tỉnh phía Bắc. Vì vậy, da chúng ta rất dễ bị mất đi độ ẩm cần thiết và trở nên khô ráp. Ở trẻ nhỏ, do chưa “làm quen” được với nhưng thay đổi này nên rất những biểu hiện của da khô nhanh và rõ rệt hơn so với da người lớn.

Cơ thể của trẻ rất nhạy cảm với sự thay đổi của thời tiết.

2. Cấu trúc da chưa hoàn thiện

Trẻ sơ sinh có làn da rất mỏng manh và nhạy cảm. Do cấu trúc chưa hoàn thiện, đặc biệt lớp thượng bì chưa hình thành khiến cho da không có cơ chế phục hồi khi mất nước. Đó là một nguyên nhân quan trọng khiến da trẻ bị khô vào mùa đông.

3. Thói quen sinh hoạt hàng ngày

Ngoài các nguyên nhân khách quan thì việc chăm sóc trẻ không đúng cách cũng khiến cho da bé bị mất đi độ ẩm cần thiết. Sau đây là một số sai lầm mà các mẹ hay mắc phải:

• Tắm cho bé quá nhiều, hoặc quá lâu vì điều này sẽ làm cho lớp dầu tự nhiên sẽ bị rửa trôi, lớp dầu này đóng vai trò giữ nước và làm ẩm cho da bé.
• Tắm nước quá nóng: nhiều bà mẹ vào mùa đông sợ con mình bị nhiễm lạnh thường pha nước tắm nóng cho con. Các mẹ nên nhớ rằng da của bé rất mỏng và nhạy cảm hơn da người lớn nên khi mẹ sờ vào nước thấy hơi nóng thì đối với bé thì nước vẫn còn rất nóng đấy nhé. Ngoài da, clo trong nước sinh hoạt cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến da bé, tốt nhất là các mẹ hay đun sôi và để nguội đến nhiệt độ phù hợp trước khi tắm cho bé.

Tắm nước quá nóng là nguyên nhân gây khô da bé vào mùa đông.

• Lạm dụng máy sưởi/ điều hoà: vào những ngày thời tiết lạnh, các mẹ thường sử dụng máy sưởi hoặc bật điều hoà ở nhiệt độ cao để làm ấm cho con. Điều này khiến độ ẩm không khí giảm, da bé dễ bị khô hơn. Chính vì vậy, nếu sử dụng điều hoà, máy sưởi vào mùa đông, các mẹ nên dùng kèm với một máy tạo độ ẩm để giúp cân bằng độ ẩm phòng. Một cách tiết kiệm hơn đó là đặt một vài chậu nước trong phòng cũng khiến không khí trong phòng đỡ khô hơn.
• Bột giặt không phù hợp: Da của trẻ sơ sinh dễ kích ứng các thành phần của bột giặt mà mẹ thường giặt, hay chất liệu vải của quần áo bé mặc, cũng là có thể gây ra tình trạng khô da ở trẻ.
• Sử dụng các đồ len lông cho bé. Những loại vải này sẽ làm tích điện trên da và làm khô da nhiều hơn nên các loại quần áo làm từ len thường mặc ngoài. Các mẹ nên chọn các loại vải như sợi cotton, lụa, vải tre,.. để mặc trong cho bé.
• Sử dụng một số loại lá tắm như lá chè tươi, lá trầu không sẽ làm kích ứng và khô da trẻ hơn
• Sử dụng kem hay dầu dưỡng da cho bé không phù hợp: trong một số loại dầu dưỡng có thành phần hoá học làm ảnh hưởng đến độ ẩm của da bé. Vì vậy, đôi với trẻ sơ sinh, mẹ chỉ nên sử dụng các loại kem hoặc dầu có nguồn gốc 100% tự nhiên và dành riêng cho độ tuổi này.

Lựa chọn các loại kem dưỡng có nguồn gốc 100% thiên nhiên an toàn cho da bé.

Trẻ hay bị khô da ở đâu nhất

1. Da mặt

• Da mặt là vùng da mỏng và cũng là nơi dễ tổn thương nhất nhất trên cơ thể. Trong mùa đông không khí khô và lạnh, hai gò má bé rất dễ bị khô ráp, căng sần khiến và đỏ mọng lên như quả cà chua, tổn thương khiến bé khó chịu, bỏ bú, quấy khóc và hay chà sát vào mặt vì ngứa. Nẻ lâu ngày là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tràm sữa ở trẻ sơ sinh.
• Ngoài ra da khô làm  môi nứt nẻ, thậm chí rỉ máu, bé sẽ đau đớn và khó chịu, điều này làm bé giảm bú vì khó bú.

2. Da chân

Chân, đặc biệt là gót chân là nơi tiếp xúc nhiều với không khí lạnh. Vì vậy, đây là nơi dễ bị khô và nứt nẻ vào mùa đông.

3. Da lưng

Khi tắm, khi là nơi tiếp xúc nhiều nhất với nước nóng nên da bé rất dễ bị khô ở vùng này. Các mẹ hãy lưu ý đừng tắm cho bé bằng nước quá nóng và trong thời gian quá lâu sẽ gây ảnh hưởng đến độ ẩm của da bé nhé.

Cách chăm sóc cho trẻ bị khô da

Đối với các nguyên nhân khách quan do thời tiết và cấu trúc chưa hoàn thiện của da bé không thể tác động được thì việc thay đổi cách chăm sóc bé sẽ làm cải thiện tình trạng khô da cho trẻ sơ sinh.

1. Thay đổi cách tắm cho bé

Như đã đề cập ở trên, một trong những nguyên nhân gây khô da ở trẻ sơ sinh là do việc mẹ tắm cho bé quá lâu và sử dụng nước quá nóng. Với trẻ sơ sinh,  mỗi tuần, các mẹ chỉ cần tắm 2-3 lần, mỗi lần không kéo dài quá 10-15 phút, những ngày còn lại mẹ chỉ cần vệ sinh và lau mình cho bé là đủ.

Nhiệt độ thích hợp nhất để tắm cho bé là trong khoảng 37 – 38 độ C. Các mẹ không nên dùng bàn tay để thử nhiệt độ của nước vì cảm giác thường khó chính xác, hãy dùng khuỷu tay của mình. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại nhiệt kế được thiết kế thành các hình thù ngộ nghĩnh, đáng yêu như con vịt, con cá, quả bóng,…các mẹ có thể sắm một cái, vừa đo nhiệt đô nước tắm, vừa cho bé thoả sức vui đùa.

Mẹ không nên sử dụng các loại sữa tắm có thành phần hoá học có thể gây khô da bé. Có thể tắm cho bé bằng một số loại sữa tắm có thành phần thảo dược thiên nhiên, an toàn cho làn da bé.

Sữa tắm hoá học có chứa những thành phần không tốt cho da bé.

2. Chạy máy làm ẩm

Các mẹ không nên lạm dụng máy sưởi hoặc để điều hoà ở nhiệt độ cao vì có thể làm da bé khô.  Nên sử dụng máy làm ẩm để giúp không khí trong nhà đỡ khô, ngột ngạt và bí bách.Do vậy, các mẹ hãy đảm bảo phòng luôn ấm áp ở khoảng 28⁰C, thông thoáng và tránh gió lùa.

3. Dưỡng ẩm cho da bé

Do da của bé sơ sinh còn non nớt và nhạy cảm nên nhiều mẹ không muốn sử dụng kem dưỡng ẩm cho con vì sợ những ảnh hưởng không tốt mặc dù tình trạng da của của bé bị khô rất nặng.Những suy nghĩ này hoàn toàn sai lầm.Đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm!

Không phải sản phẩm dàu dưỡng ẩm nào cũng gây dị ứng cho trẻ. Một số trường hợp da trẻ bị mẩn đỏ sau khi sử dụng là do các mẹ vô tinh dùng kem dưỡng ẩm của người lớn bôi cho các bé.,

Để an toàn nhất cho làn da của bé, các mẹ hãy lựa chọn các sản phẩm hoàn toàn từ thiên nhiê, không chưa các chất hoá học. Các mẹ hãy bôi càng dày càng tốt, có thể thực hiện 2 lần/ngày, 1 lần sau khi tắm và 1 lần khác ở bất kỳ thời gian nào trong ngày.

Mẹ có thể sử dụng một số loại dầu thiên nhiên để bôi cho bé như dầu dừa, dầu oliu, mật ong,… để tạo một lớp dưỡng ẩm cho da bé.

Dầu dưỡng tự nhiên có tác dụng dưỡng ẩm và làm giảm khô da trẻ sơ sinh.

Dấu hiệu mẹ cần cho bé đi gặp bác sĩ ngay

Thông thường, da khô không gây nguy hiểm gì đến sức khoẻ của bé. Tuy nhiên, nếu không đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, bệnh sẽ thiên chuyển thành một số biến chứng nặng hơn và cần tới sự can thiệp của bác sĩ.

Một trong những biến chưng hay gặp nhất của da nẻ là chàm bội nhiễm ở trẻ. Da bé bị khô kèm theo ngứa và xuất hiện những mảng đỏ.

Bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh.

Bệnh vảy cá có thể xuất hiện trong một số chứng da khô ở bé, chứng bệnh này được biểu hiện với những lớp vảy cá xếp thành từng lớp trên da của bé. Ngoài ra, khi da bé xuất hiện mủ vàng, có dấu hiệu sưng phù hoặc bị nứt nẻ quá mức cũng nên thực hiện mang trẻ nhanh chóng đi khám bác sĩ.Nếu được phát hiện sớm có thể điều trị kịp thời cho các bé khỏi những chứng bệnh nghiêm trọng này.

Da khô ở trẻ thường không gây ảnh hưởng gì nghiêm trọng đến sức khoẻ của trẻ nhỏ. Các mẹ đừng quá lo lắng, chỉ cần hiểu đúng và biết cách chăm sóc phù hợp thì bé yêu nhà bạn sẽ không bị khô da và gặp các vấn đề về da liễu nữa. Hy vọng bài viết trên sẽ có ích cho các mẹ trong việc chăm sóc bé yêu.

Chúc các bé mạnh khoẻ!