Xây dựng thực đơn ăn dặm cho trẻ 7 tháng tuổi chuẩn chuyên gia

1. Bú mẹ có còn cần thiết khi trẻ đã bắt đầu ăn dặm?

Nhiều mẹ đã mắc sai lầm khi cho rằng từ tháng thứ 7 trở đi, trẻ bắt đầu được tập cho ăn dặm thì chất dinh dưỡng sẽ được cung cấp chủ yếu qua các thực phẩm cho trẻ ăn hàng ngày. Tuy nhiên không phải vậy, giai đoạn trẻ bắt đầu ăn dặm thì nguồn dinh dưỡng từ sữa mẹ vẫn chiếm một phần rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ.

Trong quá trình trẻ bắt đầu ăn dặm, mẹ vẫn cần phải duy trì lượng sữa cho con bú 3-4 lần/ngày.

Các chuyên gia dinh dưỡng đã khuyến cáo mẹ trong quá trình tập cho trẻ ăn dặm, mẹ vẫn cần duy trì việc cho trẻ bú hàng ngày. Lượng sữa mẹ cung cấp cho trẻ mỗi ngày có thể giảm đi, tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo cho trẻ bú mẹ đủ 500-800ml một ngày.

Thực đơn khoa học nhất cho trẻ 7 tháng tuổi là kết hợp 2-3 bữa ăn dặm với 3-4 lần bú mẹ trong ngày. Mẹ nên xem kẽ một bữa bột ngọt, một bữa bột mặn cho trẻ để vị giác của trẻ dần dần thích nghi với sự thay đổi của thức ăn (do trước đó, trẻ chỉ được ăn một thực phẩm duy nhất là sữa có vị ngọt).

2. Thực đơn ăn dặm cho trẻ 7 tháng tuổi theo các chuyên gia của Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Theo các chuyên gia, mẹ nên chia nhỏ bữa ăn cho trẻ trong ngày để hệ tiêu hóa của trẻ dễ thích nghi. Đồng thời, một bữa ăn dặm của trẻ chỉ nên kéo dài trong giới hạn 30 phút, nếu vượt quá sẽ gây cảm giác chán ăn cho trẻ, điều này ảnh hưởng không tốt đến tâm lí và thói quen ăn uống của trẻ.

Thêm vào đó, thực đơn ăn dặm cho trẻ cần được thay đổi mỗi ngày để tạo cảm giác hứng thú cho trẻ. Sau đây là một thực đơn ăn dặm cho trẻ 7 tháng tuổi được các chuyên gia của Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo:

Thực đơn cho thứ 2 và thứ 4.

Thực đơn cho thứ 3 và thứ 5.

Thực đơn cho thứ 6 và chủ nhật.

Thực đơn cho thứ 7.

Lưu ý:

+ Thực đơn ăn dặm cho bé 7 tháng tuổi nêu trên có thể thay đổi theo khẩu vị, sở thích và cơ địa của từng trẻ.

+ Đối với những thực phẩm có thể gây dị ứng như tôm, cua, đậu phộng và hải sản nói chung, mẹ cần cho trẻ test thử trước khi cho trẻ sử dụng thường xuyên.

3. Cần chuẩn bị gì trước khi cho trẻ ăn dặm?

Trước khi cho trẻ bắt đầu bước vào thời kì ăn dặm, mẹ cần chuẩn bị cho trẻ một số vật dụng và nguyên vật liệu cần thiết sau:

Dụng cụ cho trẻ ăn

Bát, đĩa, thìa cần được mẹ lựa chọn kĩ lưỡng. Mẹ nên chọn chất liệu bằng nhựa cao cấp, thứ nhất để tránh trẻ nghịch ngợm làm đổ vỡ, thứ 2 là để tránh gây độc hại cho trẻ.

Thìa cho trẻ ăn là vật dụng rất quan trọng, mẹ nên lựa chọn thìa được làm bằng chất liệu nhựa cao cấp, đường kính phù hợp với miệng của trẻ (kích thước khoảng 2x3cm). Tránh tình trạng mẹ lựa chọn thìa lớn hay quá sâu để “tiện thể” một lần xúc cho trẻ ăn sẽ được nhiều hơn, điều này sẽ khiến trẻ khó chịu, thậm chí là chán ăn. Đặc biệt, thìa lựa chọn cho trẻ cần có thành dày, không sắc để tránh gây tổn thương miệng của trẻ khi ăn.

Nguyên liệu để chế biến thức ăn dặm cho trẻ

Bột gạo là một nguyên liệu chính mẹ cần chuẩn bị sẵn trước khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm. Để cung cấp thêm đầy đủ các chất dinh dưỡng cũng như tạo mùi vị hấp dẫn cho khẩu phần ăn của trẻ, thay vì mẹ chỉ xay sẵn gạo không, mẹ hoàn toàn có thể kết hợp thêm các loại hạt hay ngũ cốc để xay cùng gạo cho trẻ như: hạt đậu xanh, hạt sen, đậu đỏ, yến mạch…

Mẹ nên đa dạng hóa thành phần khi xay bột cho trẻ.

4. Mách mẹ cách chế biến một số món ăn dặm đơn giản và bổ dưỡng cho trẻ

Cách chế biến bột ngọt cho trẻ bắt đầu ăn dặm

Nguyên liệu:

Bột gạo: 2 thìa cà phê.

Sữa bột công thức: 3 thìa cà phê.

Dầu ô liu: 1 thìa cà phê.

Nước: 150 ml.

Chế biến:

Hòa tan bột gạo vào nước nguội, đưa lên bếp khuấy đều. Tiếp tục đun để bột sôi trong vòng 5-7 phút. Tắt bếp và cho nhanh 1 thìa cà phê dầu oliu khuấy đều và đổ bột ra đĩa. Chờ khoảng 5-10 phút cho bột nguội bớt rồi rắc 3 thìa cà phê sữa công thức lên phía trên, trộn đều và cho trẻ ăn.

Mẹ nên cho trẻ ăn bột ngọt xem kẽ với những bữa bột mặn trong thời gian đầu để trẻ từ từ thích nghi với mùi vị của các thực phẩm khác ngoài sữa.

Cách làm bột thịt bò nấm rơm cho trẻ ăn dặm

Nguyên liệu:

Bột gạo: 4 thìa cà phê.

Thịt nạc thăn bò: 20g.

Nấm rơm: 10g.

Dầu ô liu (hoặc dầu gấc): 1 thìa cà phê.

Nước mắm: ½ thìa cà phê.

Nước: 150 ml.

Bột thịt bò giàu dinh dưỡng cho trẻ mà chế biến lại vô cùng đơn giản.

Chế biến:

Thịt bò rửa sạch, băm nhuyễn hay xay nhỏ. Nấm rơm rửa sạch băm nhuyễn hoặc xay.

Cho bột gạo hòa tan vào 150 ml nước nguội. Bắc lên bếp đun với lửa vừa đồng thời khuấy đều, tránh để bột vón cục lại, đun bột sôi khoảng 5 phút. Cho thịt bò và nấm đã xay nhuyễn vào, tiếp tục khuấy đều cho đến khi bột sôi lại khoảng 4-5 phút. Tắt bếp, cho nhanh dầu oliu và nước mắm vào khuấy đều rồi đổ bột ra đĩa.

Để yên đĩa bột khoảng 10 phút cho nguội bớt (không khuấy, trộn để tránh bột bị vữa) rồi bắt đầu cho con yêu ăn.

Lưu ý: Giai đoạn đầu tiên cho trẻ ăn dặm, mẹ chỉ nên cho một lượng nhỏ nước mắm (nhạt hơn nhiều so với khẩu vị bình thường của người lớn) để bảo vệ cho chức năng hoạt động của thận ở trẻ, đồng thời giúp trẻ dễ thích nghi với vị “mặn” lạ lẫm.

Cách chế biến bột trứng cho trẻ ăn dặm

Nguyên liệu:

Bột gạo: 4 thìa cà phê.

Lòng đỏ trứng gà: ½ quả.

Rau xanh (rau ngót, súp lơ, thiên lí…)

Dầu ô liu: 1 thìa cà phê.

Nước mắm: ½ thìa cà phê.

Nước: 150 ml.

Nấu bột với lòng đỏ trứng gà và các loại rau củ quả giúp cung cấp protein và các loại vitamin cần thiết cho trẻ phát triển.

Chế biến:

Rau xanh rửa sạch xay nhỏ lấy nước, đánh tan lòng đỏ trứng vào nước rau xanh.

Khuấy tan bột gạo vào nước, đun trên lửa vừa đồng thời khuấy đều tay cho bột khỏi vón cục. Đun đến khi bột sôi khoảng 5 phút, cho hỗn hợp trứng và nước rau xanh vào, tiếp tục đun và khuấy liên tục để tránh lòng đỏ trứng bị vón lại. Đun đến khi bột sôi lại khoảng 2-3 phút. Tắt bếp, cho nhanh dầu oliu và nước mắm vào, khuấy đều và đổ ra đĩa.

Để một lúc cho bột nguội bớt rồi cho trẻ ăn.

Cách chế biến bột cá quả bí đỏ cho trẻ ăn dặm

Nguyên liệu:

Bột gạo: 4 thìa cà phê.

Cá quả.

Bí đỏ: 10 gam.

Dầu ô liu: 1 thìa cà phê.

Nước mắm: ½ thìa cà phê.

Bột cá quả cùng với bí đỏ là sự kết hợp tuyệt vời cho khẩu phần ăn của bé.

Chế biến:

Mẹ làm sạch cá và luộc lên rồi gỡ lấy phần thịt nạc, xay nhỏ. Bí đỏ bỏ vỏ, rửa sạch rồi xay lấy nước (hoặc mẹ có thể luộc chín bí đỏ lên rồi dùng thìa nghiền nhuyễn).

Khuấy tan bột gạo vào nước nguội, đun trên lửa vừa đồng thời khuấy đều tay để bột không bị vón cục lại. Cho bột sôi khoảng 5 phút rồi cho phần thịt cá và bí đỏ đã chuẩn bị vào khuấy cùng đến khi bột sôi lại. Tắt bếp, cho nhanh dầu oliu và nước mắm vào bột, khuấy đều rồi đổ ra đĩa.

Chờ bột nguội bớt rồi cho trẻ ăn.

Cách nấu bột sườn rau củ cho trẻ ăn dặm

Nguyên liệu:

Bột gạo: 4 thìa cà phê.

Sườn non: 4 miếng nhỏ (tránh chọn sườn có nhiều mỡ sẽ khiến trẻ khó tiêu).

Ngô ngọt, đậu hà lan, cà rốt mỗi thứ một lượng nhỏ.

Dầu ô liu: 1 thìa cà phê.

Nước mắm: ½ thìa cà phê.

Một bát bột được nấu cùng sườn ngọt thơm và các loại rau củ quả là sự lựa chọn tuyệt vời cho bé.

Chế biến:

Mẹ rửa sạch sườn non, có thể dùng nước sôi trần cho bớt hôi rồi cho vào nồi ninh nhừ. Mẹ gỡ lấy phần thịt nạc ở sườn rồi xay nhỏ còn phần nước để nguội để nấu bột cho trẻ.

Ngô, đậu hà lan, cà rốt rửa sạch, hấp chín rồi cho vào xay nhuyễn.

Bột gạo hòa cùng nước ninh sườn (khoảng 150 ml) rồi khuấy và đun cho sôi khoảng 5 phút. Thêm thịt và rau củ quả đã xay vào khuấy đều rồi đun cho sôi lại. Tắt bếp, cho nhanh dầu oliu và nước mắm vào bột nóng, khuấy đều rồi đổ ra đĩa.

Chờ một lúc cho bột nguội bớt rồi mới cho trẻ ăn.

Cách chế biến bột cua rau mồng tơi cho trẻ ăn dặm

Nguyên liệu:

Bột gạo: 4 thìa cà phê.

Cua đồng: 4 con.

Rau mồng tơi.

Dầu ô liu: 1 thìa cà phê.

Nước mắm: ½ thìa cà phê.

Chế biến:

Cua mẹ rửa thật sạch, bóc bỏ mai cua, lấy lại phần gạch bên trong mai. Phần còn lại cho vào máy xay, xanh nhỏ cùng khoảng 200 ml nước. Lọc bỏ cái lấy lại phần nước cua xay.

Rau mồng tơi mẹ rửa sạch, xay thật nhuyễn.

Hòa bột gạo trực tiếp và phần nước cua xay đã lọc bỏ cái, khuấy đều rồi cho lên đun với lửa vừa, vừa đun vừa khuấy để bột không vón cục. Đun sôi khoảng 5 phút rồi cho phần rau mồng tơi đã xay nhuyễn (có thể bỏ cái chỉ lấy phần nước để tránh cho trẻ bị hóc khi ăn phải). Tiếp tục khuấy và đun đến khi sôi lại khoảng 2 phút rồi tắt bếp. Mẹ cho nhanh dầu ô liu và nước mắm vào bột đang còn nóng, khuấy đều rồi đổ ra đĩa.

Chờ khoảng 5-10 phút cho bột nguội bớt rồi mới cho trẻ ăn.

Bột cua bổ dưỡng cung cấp nhiều canxi cho trẻ phát triển.

Lưu ý:

+ Lượng nguyên liệu dùng để nấu những món ăn dặm trên cho trẻ được tính trung bình cho trẻ 7 tháng tuổi bắt đầu ăn dặm. Lượng và thành phần nguyên liệu có thể thay đổi tùy theo từng trẻ và tăng dần theo độ tuổi của trẻ.

+ Mẹ có thể kết hợp các loại rau khác nhau thích hợp theo mùa, tốt nhất mẹ nên tự trồng một vài loại rau xanh tại nhà tùy theo mùa để đảm bảo bé luôn được ăn rau sạch, không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hay thuốc tăng trưởng như nhiều loại rau bán trên thị trường không rõ nguồn gốc.

5. Chuyên gia tư vấn gì về chế độ ăn thích hợp cho trẻ 7 tháng tuổi?

Chị Lan là một bà mẹ có con nhỏ đang trong giai đoạn bắt đầu ăn dặm có thắc mắc sau gửi đến các chuyên gia dinh dưỡng: bé gái nhà tôi đã được 6 tháng 25 ngày tuổi, từ tháng tuổi thứ 5 đến nay, cháu chỉ tăng được 2 lạng. Hiện tại cháu nặng 7,2 kg và cao 65 cm. Cháu đang trong quá trình ăn dặm tuy nhiên cháu ăn rất chậm, mỗi bữa phải thường kéo dài 45 phút đến một tiếng mới xong. Xin bác sĩ cho tôi lời tư vấn về chế độ ăn hợp lý giúp cháu tăng cân tốt và khỏe mạnh.

Thực đơn ăn dặm một ngày của cháu như sau:

+ 7h sáng cháu ăn 130ml sữa công thức.

+ 10h: 100ml bột.

+ 12h trưa: một hộp sữa chua.

+14h: 130ml sữa công thức.

+ 18h-19h: bé bú mẹ.

+ 20h: cháu ăn thêm 90-130ml sữa công thức.

+ Đêm cháu đói tôi cho cháu bú thêm sữa mẹ.

Lời khuyên của chuyên gia dinh dưỡng:

Theo mức cân nặng chuẩn hiện nay của trẻ em Việt Nam, trẻ gần 7 tháng tuổi bình thường sẽ có cân nặng chuẩn là 7,5 kg, cao 67 cm. Như vậy, cả chiều cao và cân nặng của con bạn hiện nay là hơi thiếu so với mức trung bình.

Mức tăng cân trung bình ở tháng thứ 4, 5, 6 là 500 – 600g mỗi tháng, vậy thì với mức tăng cân nặng của con bạn 200g/tháng là tăng cân chậm.

Theo như lời mô tả của bạn thì bé nhà bạn đang bị biếng ăn vì thời gian mỗi bữa ăn kéo dài quá lâu ( 45 phút đến 1 giờ mới xong bữa). Theo các nghiên cứu từ trước đến nay thì trung bình tổng lượng ăn của trẻ 7 tháng tuổi phải khoảng 1200ml một ngày (khoảng 600ml sữa công thức hay sữa mẹ và 2-3 bữa bột tương đương với 400-600ml bột) để đảm bảo cho nhu cầu phát triển và tăng cân, chiều cao bình thường cho trẻ.

Theo bạn mô tả thì tổng lượng ăn của bé nhà bạn là 700ml sữa công thức và một lần bú mẹ (thêm một lượng không đáng kể sữa mẹ mà bé bú vào ban đêm) + một bữa bột. Như vậy, chế độ ăn của trẻ trong ngày trước hết là chưa đủ về lượng, bạn cần tăng thêm thành 2-3 bữa bột mỗi ngày cho trẻ đồng thời cố gắng duy trì lượng sữa cho trẻ ăn hàng ngày từ 500 – 600ml bao gồm cả sữa công thức và sữa mẹ (nên ưu tiên dùng sữa mẹ).

Bên cạnh việc cho trẻ ăn sữa và bột, bạn cần cho trẻ ăn thêm hoa quả như chuối, táo, nho…và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phomai, phô mát…

Về bột cho trẻ ăn dặm, con bạn đã ăn dặm được một thời gian, đến tháng thứ 7 ngoài các loại thức ăn khi mới cho trẻ tập ăn dặm như thịt lợn, lòng đỏ trứng gà, bé đã có ăn thêm được các loại thực phẩm khác như cá, tôm, cua, điều này cũng vô cùng cần thiết nhằm cung cấp canxi cho nhu cầu canxi cực cao của trẻ trong giai đoạn này.

Sang tháng thứ 8, bé có thể ăn được đa dạng hơn các loại thực phầm (gần như tương đương với trẻ lớn) tuy nhiên, thực phẩm cho trẻ ăn vẫn cần ở dạng xay nhuyễn, nấu thành bột hay cháo.

Lưu ý: Dù ở bất cứ giai đoạn nào của quá trình ăn dặm, các bữa ăn của trẻ đều cần có thêm rau củ quả và dầu mỡ để đảm bảo cung cấp đầy đủ các loại dinh dưỡng cần thiết cho trẻ.

Kết luận: Chắc hẳn sau bài viết, các mẹ đã có thêm kinh nghiệm trong việc lựa chọn thực đơn cho trẻ ăn dặm rồi phải không nào. Chúc gia đình luôn hạnh phúc và con yêu luôn khỏe mạnh mẹ nhé!